Door Jens Kögler, Healthcare Industry Director EMEA bij VMware
Ons DNA is wat ons menselijk en uniek maakt. We kennen het allemaal, maar de meeste mensen weten waarschijnlijk niet waar het voor staat (DeoxyriboNucleic Acid, voor degenen die het zich afvragen). De term zoals hiervoor omschreven hoort thuis in de gezondheidszorg, maar het zou voor deze en andere sectoren ook kunnen staan voor: ‘Data Needed to Advance’. Dit omdat consumentendata de kern vormt van alles wat er in de wereld van de gezondheidszorg plaatsvindt, iets waar ons laatste Digital Frontiers-onderzoek gedetailleerd naar keek.
De werelden van gezondheid en data zijn met elkaar verweven
We hoeven niet ver te zoeken om te zien hoe de werelden van gezondheid en data met elkaar verweven zijn. Een van de grootste financieringspakketten is bijvoorbeeld de Duitse wet inzake de toekomst van de ziekenhuizen. Dit fonds van 4,3 miljard euro is opgezet om de digitalisering in de gezondheidszorg te stimuleren denk aan zaken zoals patiëntenportalen, digitaal medicatiebeheer en beslissingsondersteunende systemen – gebieden die nog vaak handmatig en op papier worden beheerd en waar kennis en inzicht moeilijk te extraheren zijn. Elders is voor het subsidieprogramma EU4Health in 2022 een budget van meer dan 835 miljoen euro uitgetrokken om de gezondheidsstelsels in Europa te stimuleren, waaronder ongeveer 77 miljoen euro voor digitale investeringen. Dit om de Europese health data space op te zetten, met als doel een betere uitwisseling van en toegang tot gezondheidsdata – zoals elektronische patiëntendossiers (EHRs; Electronic Health Records), genomica data en data uit patientenregisters – tussen de lidstaten te bevorderen.
Om een idee te geven van de omvang: 30% van alle opgeslagen data in de wereld is gezondheidsdata. Dat is iets minder dan 18 zettabytes (ZB) en, ter vergelijking, één zettabyte is 8.000.000.000.000.000.000.000 bits. Eén enkele patiënt genereert jaarlijks alleen al aan beeldvormings- en EMR (Electronic Medical Records)-gegevens tot 80 megabytes. Op microniveau hebben velen van ons al teleconsulten met de huisarts gehad of diagnoses gekregen via onze mobiele telefoons. In een wereld van smartphones en medische technieken die dagelijks evolueren, zijn gezondheidszorg en data nu zo nauw met elkaar verweven dat het een niet meer zonder het ander kan.
Veranderingen zijn niet meer tegen te houden
Dit heeft alles te maken met vertrouwen. In de gezondheidszorg – veel vaker dan in retail of de banksector – moeten consumenten hun data delen om een remedie te kunnen vinden. De gezondheidszorg bouwt vertrouwen op door patiënten serieus te nemen, voldoende tijd te nemen voor een diagnose en alle beschikbare informatie te gebruiken om de beste behandelingen te vinden. Tegelijkertijd moet de sector de problemen aanpakken die dit vertrouwen schaden, zoals de datalekken. Inbreuken op cyberbeveiliging bereikten in 2021 een recordhoogte, waarbij een recordbedrag aan beschermde gezondheidsinformatie (PHI; Protected Health Information) van patiënten werd blootgelegd. In 2021 werden 45 miljoen personen getroffen door aanvallen op de gezondheidszorg, in vergelijking met 34 miljoen in 2020. Dat aantal is in slechts drie jaar (14 miljoen in 2018) verdrievoudigd.
Uit ons Digital Frontiers-onderzoek bleek dat meer dan de helft (56%) van de consumenten zich in eerste instantie op zijn gemak voelt of enthousiast is over medische consulten via video. Ook bracht het onderzoek een oprechte behoefte van consumenten naar meer digitale toepassingen en meer toepassingen voor het delen van data aan het licht. Bijna de helft (46%) vindt het prettig of is enthousiast over een beter gekwalificeerde arts die een invasieve ingreep uitvoert via een robot op afstand, in vergelijking met een minder gekwalificeerde arts die de ingreep persoonlijk uitvoert. En 61% van de mensen vindt het prettig of is enthousiast over het feit dat een familielid via sensoren en real-time data monitoring kan voorspellen wanneer hij of zij medische hulp nodig zal hebben.
Dus, ondanks het evidente risico van dataverlies zijn wij als samenleving, als het om gezondheidszorg gaat, veel vaker geneigd om informatie te delen.
Een blik op de toekomst van de gezondheidszorg
Oudere generaties geven de generaties vóór hen een blik op de toekomst van de gezondheidszorg. Dat betekent dat data en informatie, terecht, worden geprezen als misschien wel ons grootste verdedigingswapen in de strijd tegen kwetsbaarheid. Neem bijvoorbeeld de ziekte van Alzheimer die steeds meer mensen treft, zowel direct als indirect. Dit leidt tot een veel grotere maatschappelijke bereidheid om data te delen met het doel om een remedie te vinden, zoals blijkt uit het vorig jaar door de Alzheimer’s Association gelanceerde Outreach Pro. Dichter bij huis is er de Health-X data loft, een project in Duitsland dat tot doel heeft een ‘op burgers gerichte health data space’ te creëren waarbij de burgers centraal staan en zij in plaats van passieve ontvangers van diensten juist actieve partners worden.
Waar het om draait, is hoe we vanaf hier verder evolueren. Door de toenemende rol van technologie in de gezondheidszorg, verminderen we de belasting voor en de behoefte aan mensen in de zorg. Bij veel elementen zullen uiteindelijk geen mensen meer betrokken zijn, bij sommigen is dat nu al het geval. Maar in de meeste gevallen in de gezondheidszorg zal het niet uitdraaien op mens TEGEN machine, maar mens EN machine.
Pioniers
Het academisch ziekenhuis van Essen, dat als een van de eersten ging werken met kunstmatige intelligentie, is nu een leider op het gebied van kunstmatige intelligentie in de geneeskunde. Dankzij AI kunnen artsen diagnoses stellen en behandelplannen opstellen met behulp van cognitieve computersystemen. Dr. Felix Nensa, radioloog aan het academisch ziekenhuis van Essen en groepsleider aan het Instituut voor Kunstmatige Intelligentie in de Geneeskunde, zei hierover: “We willen aan precisiegeneeskunde doen en elke patiënt als een individu behandelen. Als er gegevens ontbreken of we niet het volledige beeld van de patiënt hebben, mislukt deze aanpak. Als alle gegevens toegankelijk zijn, kunnen we klinische beslissingsondersteunende systemen en op AI-gebaseerde toepassingen gebruiken die ons echt helpen om hen de best mogelijke behandeling te geven.”
Een ander voorbeeld is het Nederlands Kanker Instituut (NKI), dat al meer dan 100 jaar toonaangevend is op het gebied van geavanceerd onderzoek om wereldwijd meer inzicht te krijgen in kanker. Roel Sijstermans, hoofd IT van het Nederlands Kanker Instituut, zegt: “Of het nu gaat om de analyse van kankercellen of het scannen van patiënten, het NKI is ervan overtuigd dat innovaties zoals AI een steeds belangrijkere rol zullen spelen in de toekomst van onderzoek, de diagnostiek en de behandeling van kanker.”
Het nieuwe Digital Frontier voor de gezondheidszorg
Informatie en data die niet wordt gedeeld, staat innovatie in de weg. Zorgaanbieders moeten een patiëntgerichte aanpak creëren die innovatie en het delen van data aanmoedigt en vertrouwen schept, zodat patiënten zich serieus genomen voelen en erop kunnen vertrouwen dat hun belangrijke en gevoelige data in goede handen is. Alleen dan zal het mogelijk zijn om – door het delen van data en nieuwe technologieën zoals AI – tot nieuwe inzichten te komen waar we uiteindelijk allemaal baat bij hebben.
